2010 urtean Euskal Herrian 42,6 jaiotza izan ziren ama izateko adinean dauden mila emakumeko. Herrialdeka, ugalkortasun tasa altuenak Zuberoan (56,1 0/00) eta Nafarroa Beherea (51,60/00) izan ziren. Euskal Herriko bataz besteko horren azpitik Bizkaia soilik kokatu zen.
Joseba Felix Tobar-Arbulu, Doktorea Ingeniaritzan
Noizean behin irakurtzen dugu Euroguneko arazoek azkenean irtenbidea izan dutela. Baina irtenbide emaileek ez dute onartzen Euroguneko arazorik funtsezkoena finantza-arkitektura akatsez beteta dagoela.
Banku-sistemaren “arazoak” eta, ondorioz, premiazko birkapitalizazioaren “beharra” soilik arazo horren sintomak dira. Birkapitalizazioa ez da inolako irtenbidea solbentzia nazionalaren afera baterako, banku-sistemaren krisia solbentzia horren sintoma delako.
2010 urtean Euskal Herriko jaiotza kopuruak hazkunde positiboa izan du aurreko urtearekin alderatuta (% 0,6). Ez du ematen, hortaz, 2009 urtean egondako beheraldia joera bilakatu behar denik. Hazkunde handiena Zuberoan dugu (%24,0), 2009 urtean 125 jaiotza izatetik 155 jaiotza izatera igaro baita. Hazkunde negatiboa izan dute Behe Nafarroa (% -7,1), Lapurdi (% -1,3) eta Nafarroa Garaia (% -1,0). Biztanleri kopuruaren arabera neurtzen baditugu jaiotzak, Euskal Herrian %9,9 jaiotza egon dira 2010 urtean mila biztanleko.
Herri tipia izanez, 3.300 jende baizik ez ditu, indar eskasa dugu. Lehen bidea da bai Xiberua bai Behe-Nafarroaren artean hautetsi sindikatu gisa ibiltzea. Gero, xantza handia da guretako bai Xiberoa eta Behe-Nafarroa Euskal Herrian izaitea: zazpi probintzia badira ezin dira bi horiek baztertzen ahal, eta ezin badira baztertzen ahal kontutan hartu behar dira.
Ipar Euskal Herrirako prozesu konstituziogilea abian da. Euskal udaberria iritsi da azkenean! Hedabideek behar besteko garrantzia eman ez badiote ere, 2012ko martxoaren 8a Euskal Herriko historian tartea ukanen duen eguna izanen da. Arrats hartan, azken urtean instituzionalizazioari buruz hautetsi eta gizarte eragileek daramagun gogoetak urrats garrantzitsua egin zuen, Lapurdi, Baxenabarre eta Zuberoa bilduko lituzkeen lurralde elkargo edo kolektibitate baten aldeko apustua aho batez egin baitzen.
Urtero lez Aberri Eguna ospatzeko prestatzen hasi gara, nork bere erara eginen du, ordea. Askorentzat egun seinalatua da Aberri Eguna, zenbaitek besterik adierazi arren. Izango da mahai baten inguruan ospatuko duenik, bai eta Shangai edo Melbournen garagardoa dastatuz euskal nazioko kidegoa aldarrikatuko duenik ere. Lanik gabe dagoen askok, zailtasunak bizi dituzten enpresariek, egoera txarrean lanean ari direnek, baliabidez urri dabiltzan guraso bakarreko familiek, gazte ekintzaileek, gainbehera bizi duten lurraldeek… babesa eta itxaropena eskainiko dien herri bat amestuko dute.
Araba izan da euskal lurraldeen artean bakarra industria sektorean lan egiten dutenen kopuru positiboa izan duena, INEren arabera. 2011ean, Araban, %8,7ko hazkundea eman zen. Gainontzeko euskal lurraldeetan, aldiz, balio negatiboak gailendu ziren. Nabarmentzekoa da, Bizkaian eman dela murrizketarik handiena, %7,5a 2011 urtean beti ere INEren arabera. Orokorrean, enplegu tasaren jaitsiera leundu egin da 2009 urtetik 2011 urte artean.
Edukien artean lantzen dira: