Argitalpenak

2.600 bat heriotza izan daitezke Euskal Herrian COVID-19ak eragindakoak. Koronabirusarekin kutsatutako heriotzen zenbaketak hutsune nabarmenak ditu, baita Euskal Herrian ere. Aldi berean, herritarren konfinamendu egoerak hilkortasuna murriztu egin du eta, horri esker, azken hiru hilabeteotako hilkortasuna ez dago 2015 edo 2017ko neguetan izandakotik hain urrun.

Gaindegia, Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behategia, herri xedez diharduten pertsona eta erakundeak hornitzeko sortu zen.

Euskal hiriburuen eragin eremua gero eta zabalagoa da, batez ere Mediterranear isurialdean. Baina hiriburuen eragin eremutik at diren tamaina ertaineko herriek ekarpen handia egiten diote lurralde orekari. Horren adibidea Deba arroan dago.

2020ko apirilean Kontsumo Prezioen Indizeak aurreko hileko joeraren bidean mantendu eta, Hego Euskal Herrian, hazkunde negatiboa izan du. Ipar Euskal Herrian, aldiz, prezioen hazkundea apala izan da. Erregaien prezio gainbeherak elikagaien prezio gorakadarekin bat egin du denboran.

2019 urtean Euskal Herriko BPGk +%2,2ko hazkundea izan ostean, erakunde publikoen 2020rako aurreikuspenek Euskal Herrian %1,9ko hazkundea marrazten zuten. Bistan denez, 2020 urteak aurreikuspen guztiak irauli ditu. Espainian, Frantzian eta Alemanian, euskal esportazioen helmuga nagusietan, atzeraldia hasi da ere.

2020ko lehen hiruhilekoan Euskal Herriko langabezia tasa %8,49koa da (INE). Gaur argitaratutako datuak egungo egoera baino osasun larrialdi aurreko egoeraren isla dira, amaitu berri den ziklo baten itxiera gisa ulertu beharrekoak. Ziklo honen azken txanpak langabeziaren gutxitzea ekarri du, baina gogoz kontra lanaldi partzialean zirenen kopurua paretsu mantendu du.

2008ko irailean Lehman Brothers eta AIGren porrotaren lurrikarak etxebizitzen salneurria apaltze joera jarri zuen, Hego EHn behintzat, 2016 urtean behea jo arte. 2017 urtetik, ordea, etxebizitzen salneurriak gora egin du, baina 2020 urtea etxebizitzen merkatuan ere inflexio puntu berria izan daiteke. Miarritzen eta Angelun bezalako metropoli eremuetan kokatzen da Euskal Herriko etxebizitza garestiena eta horrek gazteen emantzipazioa are zailagoa bihurtzen du.

Ekonomiaren finantzarizazioa gorabidean dago eta Euskal Herria ez da salbuespena. Hala, soldatapekoen ordainsariek gero eta pisu txikiagoa dute Barne Produktu Gordinean.

2017 urtean Euskal Herriak babes sozialera BPGren %24,5a bideratu du. Euskal Herriko gizarte babes-maila egun Portugalen parekoa da (%24,6) eta urrun da Europar Batasunean (%28,2) bideratzen den gastu-mailatik. Euskal lurraldean aldea nabarmena da Bidasoa ibaiaren bi aldeen artean, behintzat; babes sozialerako gastua aise indartsuagoa da Ipar Euskal Herrian (%34,1) Hego Euskal Herrian (%24,1) baino.

2007/19 aldian inbertsiogileek Hego Euskal Herritik 62.640 milioi euro eraman dituzte atzerrira, gehientsuena 2007 urtean. Bien bitartean, epealdi berean 21.830 milioi euro erakarri dira. Kapital ekonomikoaren nazioarteko joan-etorria handia izan da eta, horren ondorioz, 2007az geroztik Hego Euskal Herriak 40.800 milioi euroko inbertsio defizita du.