Azken hilabeteotako datuek diote Euskal Herria ari dela pixkanaka enplegua sortzen. Kualitatiboki, baina, urteotan hartutako neurriek arrasto sakona utzi dute: gaur egun sinatzen diren 10 kontratutik 9 aldi baterakoak dira, zerbitzuen sektoreko enpleguaren pisua hazi da industriarenaren kaltetan, eta egungo kontratuetan egonkortasun eza da nagusi.
Ekonomiaren osasuna neurtzen duten adierazleen artean, kontratazioek dute inpaktu zuzenena herritarrengan, joera positiboak enplegua dakarren aldetik.
Txosten honetan Euskal Herriko kontratazioen argazkia egin nahi izan du Gaindegiak: horien bilakaera 2007 urtetik hona, krisialdiaren eragina, kontratatzio motak.... Gizon eta emakumeen arteko desberdintasunei ere begiratu die, baita Euskal Herriko lurralde eta eskualdeen arteko desorekei ere. Europako lurraldeei buruzko zenbait datu ere ekarri ditu Gaindegiak txostenera.
Gizarte ekonomiaren zati handi bat kooperatibek hartzen dute. Gaur egun bi mila kooperatiba inguru daude Euskal Herrian; elkarlanezkoak dira ezagunenak, baina beste kooperatiba mota batzuk ere arruntak dira, esaterako, nekazaritza kooperatibak.
Familien egitura asko aldatu da azken urteotan. Euskal Herriaz dauden datu berrienen arabera (2011 urtekoak), batez beste 2,4 lagun bizi dira gurean etxe bakoitzean. 2001ean 2,8 ziren. Beherakada nabarmena da, beraz. Eskualdeka desberdintasun nabarmenak daude Euskal Herrian.
Krisi garaian parekatu egin dira gizon eta emakume landunen kopuruak, baina ez lan baldintzak. Euskal Herrian, gizon eta emakume landunen arteko soldatan 7.688 euroko aldea dago urtean, batez beste. Kontratazioei eta lanpostuei begiratzea komeni da, desberdintasun handi hori nondik datorren ulertzeko.
Euskal Herriko flotak %37 egin du behera 2002tik 2012ra; alegia, flota heren bat txikitu da, baina harrapatzen den arrain kopuruak ez du behera egin. Euskal Herriko arrantza flota 363 ontzik osatzen dute: 93 Gipuzkoan aritzen dira, 125 Bizkaian, 142 Lapurdin eta 3 beste lurraldeetan. Flota gehientsuena baxurakoa da; 269 ontzi, zehazki.
UEMAk eskatuta, Hego Euskal Herriko lurgune euskaldunaren gizarte eta ekonomiaren bilakaera aztertu du Gaindegiak. 162 udalerrik osatzen dute Hego Euskal Herriko lurgune euskaldun hori, eta 375.000 biztanle baino gehiagok.
Jon Etxeberria, Sakantzen Sareko kidea
2013.ko maiatzean, Henrike Galarzak Euskal Kultur Mintegian emandako hitzaldian zera zioen: Nafarroa Garaiako biztanleriaren %20-ak krisiaren efektuak zuzenki jasan dituela eta etorkizunean, kolpe hori gogorragoa izan dela.
15-24 urte arteko jarduera-tasa %29,4koa da Euskal Herrian. Eskozian, esaterako, adin horretako biztanleriaren %60a dago aktibo, Danimarkan %61a, eta Alemanian %50a. Eta gurean lan merkatuan gazte gutxi badago ere, langabezia-tasa handia da oso: 15-24 urte artekoen %43,3ak ez du aurkitzen enplegurik, eta %20,9ak, 25 eta 34 urte artekoei dagokienez.