Udalak dira herritarrek gertuen duten administrazio-unitatea, eta, neurri batean, lurralde-antolamenduaren oinarria eta estatuaren lehen unitatea da udalerria. Beren eskumenen baitan, eguneroko bizitzako hainbat alor antolatzen dituzte udal-ordenantzek; hala nola, lurraldea, laguntza- eta gizarte-zerbitzuak, ondasun historikoak, hizkuntza edo kultura.

Marc Legasse idazleak Pasacalle por un país que ni existe idatzi zuen bere garaian –euskarara itzulita “Existitzen ez den herri baten omenezko kalejira” emango genuke–. Izenburu horrek, bada, beste zeinahik baino hobeto azaltzen du Euskal Herriaren egoerak sortzen duen ezina, nazioartean herri burujabe gisa ikusezina baita. Jarraitu irakurtzen, Joxerra Bustillo Kastrexana, Gaindegia Txostena argitalpeneko Zuzendariaren iritzi artikulua.